W dniu 3 października 2011 r., premier Rosji Władimir Putin pojawił się na pierwszych stronach gazet, przedstawiając ideę Unii Eurazji, w tym kilku państw poradzieckich. Putin, który jest faworytem wyborów prezydenckich w przyszłym roku, wyjawił w artykule w gazecie Izwiestia swe plany tworzenia ponadnarodowych związków gospodarczych w oparciu o Unię Celną Białorusi, Kazachstanu i Rosji, projekt o pierwszorzędnym znaczeniu, stanowiący ważny krok dla wszystkich krajów w przestrzeni post-sowieckiej.
Spodziewając się krytycyzmu, iż stara się przywrócić Związek Radziecki, rosyjski przywódca powiedział: "Nie mówimy o odtwarzaniu ZSRR w takiej czy innej formie. Naiwnością byłoby spróbować odtworzyć lub kopiować to, co pozostaje w przeszłości, ale ścisła integracja w oparciu o nowe wartości i podstawy polityczne i gospodarcze jest niezbędna, " wyjaśniając dalej, że to co proponuje to" model mocnej, ponadnarodowej unii, będącej w stanie stać się jednym z biegunów współczesnego świata ".
Docelowy wzór najbardziej zbliżony do Unii Eurazji to Unia Europejska, co musi oznaczać ewentualne użycie jednej waluty z jednego centrum emisji, jak również odpowiednią biurokrację w celu uregulowania zasad całej przestrzeni gospodarczej. Premier Kazachstanu Karim Masimow powiedział, że doświadczenie Unii Europejskiej wskazuje, że nie należy składać obietnic, które nie mogłyby zostać zrealizowane, i że unia powinna wiązać regionalne gospodarki ostrożny krok po kroku. "Kwestia wspólnej waluty jest czymś, co powinniśmy omawiać teraz. To musi być dobrze przygotowane z wyprzedzeniem, w celu uniknięcia nieporozumień, " powiedział przedstawiciel Kazachstanu.
W 2009 roku Prezydent Kazachstanu Nursułtan Nazarbajew ostro skrytykował dolara i zaproponował utworzenie regionalnej waluty dla krajów Euroazjatyckiej Wspólnoty Gospodarczej (Białoruś, Kazachstan, Kirgistan, Rosja i Tadżykistan). Według Nazarbajewa, "EURAS", jako że proponowana waluta tak miałaby się nazywać, w rzeczywistości pomaga chronić gospodarkę krajów członkowskich od dolara, którego lider Kazachstanu nazwał " walutą niedemokratyczną, niewolną, i niekontrolowaną".
Jego pomysł, aby utworzyć nową ponadnarodową walutę, która nie będzie dotykana przez nagłe zmiany kursów walut na międzynarodowych rynkach walutowych nie był nowy. Podczas zimnej wojny, ZSRR i krajów bloku wschodniego używały tak zwanego rubla dewizowego, w ramach Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej. Zasadniczo Nazarbajew zatem oferuje ten sam system: wszystkie kraje zachowują własne waluty krajowe, które są traktowane jako symbole państwowości i niepodległości, ale w odniesieniu do transakcji między państwami będą używać „Euras”. Ale co, jeśli rosyjskie plany uczynienia rubla wspólną walutą Unii Eurazji przeważą nad propozycjami Nazarbajewa?
W ostatnich latach Putin, skupiając się na integracji gospodarczej, naciska byłe państwa Związku Radzieckiego do przyjęcia rosyjskiego rubla jako waluty regionalnej, co zapewniłoby Rosji realne korzyści. Niemniej jednak, jeśli rubel rosyjski, jako najczęściej używana przez konsumentów waluta, stanie się wspólną walutą Unii Eurazji projektowanej przez byłego agenta KGB, przywilej tworzenia pieniądza da Moskwie faktycznie absolutną kontroli gospodarki Kazachstanu, jak również Białorusi.
W ten sposób Putin, utrzymując swoją intencję nie zmierzania do odrodzenia ZSRR jako anachronicznego już modelu unii politycznej, osiągnąłby by mimo tego przywrócenie politycznej kontroli Moskwy nad dużą częścią jej byłego imperium. Ale co najważniejsze, polegając na sile gospodarki napędzanej rosnącymi wpływami z eksportu ropy i gazu, Rosja może mieć o tyle większe znaczenie, by móc dążyć do nowego systemu monetarnego, który oficjalnie uczyniłby rubla jedną z największych na świecie walut rezerwowych, kosztem dolara. Wielka batalia o kontrolę nad Eurazją toczy się nawet tak.
Giovanni D. Valvo jest ekspertem geopolityki Eurazji. Współpracuje z m.in. EkonomiaPolityczna.pl, World Security Network, oraz Equilibri.net. Prowadzi blog http://windowonheartland.blogspot.com/
